Commando (1985) kritisch benaderd

Hoe zullen wij Arnold Schwarzenegger het best herinneren? Als de acteur die al zwaardzwaaiend als Conan The Barbarian zijn debuut maakte, of die de iconische Terminator gestalte gaf? Misschien als het komisch talent dat van Junior en Kindergarten Cop zo’n dijenkletsers maakte?

Vraag het aan elk kind van de jaren 80 en het geeft een andere keuze op. John Matrix. Commando. De film uit 1985 speelt alle troeven van de charismatische acteur uit. Spieren, one-liners en geweld. Veel geweld. De rol van de gewezen militair dat zijn dochter uit de handen van een dictator moet redden was Arnold Schwarzenegger op het uit zijn spieren barstende lijf geschreven.

Hoewel Commando een juweeltje in de filmgeschiedenis blijft, en volledig fictief is, mag het ons niet tegenhouden er enkele kritische kanttekeningen bij te plaatsen.

Vader zijn is meer dan koekjes bakken

We leren John Matrix kennen als een alleenstaande vader die, samen met zijn dochter Jenny (een jonge Alyssa Milano), ver afgelegen in het bos woont. Dat hij zijn dochter gevechtssporten leert, terwijl hij een volledig arsenaal aan wapens in huis stockeert, doet bij niemand vragen rijzen. Gaat ze naar school? Leeft haar moeder nog? Ligt die misschien ergens onder de graszoden, of vastgeketend in de kelder? Meer onbeantwoorde vragen.

Het vliegveld is een speeltuin

Het blijft verbazend hoe laks de veiligheid op en rond een vliegveld was voor 9/11. Een volwassen man springt boven de tarmac uit een opstijgend vliegtuig, zonder dat dit wordt opgemerkt. In de ondergrondse parking wordt een vrouw gegijzeld en haar auto gemolesteerd. Ondertussen ligt iemand 11 uur lang dood in een passagiersstoel. Fait divers zoals Philippe Moureaux dat omschrijft.

Boeven hebben lak aan mode

Geen slechterik zag er ooit – ik wik mijn woorden – minder stijlvol uit dan Bennett (Vernon Wells). De zilveren ketting en de lederen broek halen nog net de goedkeuring van Jani Kazaltzis, maar de shirt met maliënkolder motief is een brug te ver. Bovendien lijkt hij met die getrimde snor op Freddie Mercury op steroïden.

Een legerwinkel heeft een ruim assortiment

Vergelijk het met winkelen in de Makro. Je kunt het zo gek niet bedenken of ze verkopen het. Naast het evidente assortiment aan kleine handwapens, kun je ook machinegeweren, granaten, landmijnen en bazooka’s in je winkelwagentje droppen. De legerwinkel biedt alle mogelijkheden om aan de wensen van de gemiddelde psychopaat of terrorist in wording te voldoen. Volkomen legaal uiteraard.

We kunnen ons afvragen of hun voorvaderen dit voor ogen hadden toen ze een Second Amandment aan de Grondwet van de Verenigde Staten toevoegden.

Het Stockholmsyndroom is geen fabeltje

Volgens Wikipedia is het Stockholmsyndroom een psychologisch verschijnsel dat soms optreedt tijdens een gijzeling. Het verschijnsel houdt in dat de gegijzelde sympathie voor de gijzelnemer krijgt. Universiteiten kunnen vanaf nu een verplichte screening van Commando in hun syllabus Psychologie opnemen.

Nemen we stewardess Cindy als casestudy. Ze wordt door John Matrix in diens vendetta meegesleurd, gedwongen als allumeuse te werken en is getuige van enkele brutale afrekeningen. Hoewel ze enkele kansen krijgt te ontsnappen, blijft ze bij haar ontvoerder. Waarom? Hij heeft beloofd haar niet te vermoorden. Meer nog, eenmaal Matrix – eindelijk – door de politie wordt gearresteerd, bevrijdt ze hem op explosieve wijze.

Ongestraft is onbemind

Eenmaal hij op het eiland van de dictator landt, wordt pijnlijk duidelijk dat de stad zijn macabere lusten danig beperkte. Hij moordt met ongeziene creativiteit een volledig peloton soldaten uit. Op geen enkel moment toont John Matrix enig moreel besef. Integendeel. Voor de ogen van zijn dochter doodt hij na een messengevecht een oud-collega.

Wordt hij na deze genocide in de boeien geslagen? Moet hij zich verantwoorden voor het stelen van een vliegtuig of vluchtmisdrijf? Absoluut niet, zijn gewezen bevelhebber is danig onder de indruk dat hij hem ter plaatse een job aanbiedt. Het wordt zelfs mooier, hij kan probleemloos, met zijn getraumatiseerde dochter en nieuwe vlam, het eiland verlaten. Faux le faire.

[su_quote]Op geen enkel moment toont John Matrix enig moreel besef.[/su_quote]